Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Турк Улсад энэ сарын 15-19-нд айдчиллаа.

Энд дарж, зургаар үзээрэй.

Энэ нь 21 жилийн дараах төрийн тэргүүний айлчлал байсан юм.

Мөн хоёр улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 55 жилийн ойн хүрээнд болжээ. Айлчлалаар хоёр улс харилцаагаа шат ахиулан стратегийн түншлэлд хүрлээ. Түүнчлэн хоёр улсын түүхэн холбоо, өв соёлын уламжлалаа сэргээн санаж, хүндэтгэл үзүүлсэн байна.

Айлчлалын үр дүнд хоёр улс болон Засгийн газар, байгууллага хоорондын нийт 11 баримт бичигт гарын үсэг зурлаа.

Стратегийн түншлэл тогтоосон тухай Хамтарсан тунхаглал байгуулж харилцааны түвшнийг шат ахиулав. Улмаар БНТУ нь манай ес дэх Стратегийн түншлэгч орон боллоо.

Боловсролын салбарт хамтран ажиллах тухай Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр байгууллаа. Багш, оюутан солилцох, боловсролын салбарын мэдлэг, мэдээлэл, туршлага хуваалцах, хамтарсан төсөл, судалгаа хийх, багш нарын мэргэжлийг дээшлүүлэх зэргээр хамтран ажиллана.

Залуучууд, спортын салбарт хамтран ажиллах тухай Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр байгууллаа. Залуучууд, биеийн тамир, спортын байгууллагын харилцаа холбоог өргөжүүлэх, шинжлэх ухаан, технологийн салбар болон инновацын санаачилгуудад залуучуудын оролцоог нэмэгдүүлэх Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт, мэргэжил, сургалт үйлдвэрлэлийн хөтөлбөр боловсруулах зэрэг чиглэлээр ажиллана.

Байгаль орчны салбарт хамтран ажиллах тухай Засгийн газар хоорондын Харилцан ойлголцлын санамж бичиг байгууллаа. Байгаль орчны менежмент, уур амьсгалын өөрчлөлт, цэвэр үйлдвэрлэл, биологийн олон янз байдал болон тусгай хамгаалалттай газар нутаг зэрэг чиглэлээр хамтран ажиллана.

Ойн аж ахуйн салбарт хамтран ажиллах тухай Засгийн газар хоорондын Харилцан ойлголцлын санамж бичиг байгууллаа. Цөлжилт, газрын доройтолтой тэмцэх, ойжуулалт, ойн нөхөн сэргээлт, мод тарих, модны тарьц, суулгац үржүүлэх чиглэлээр хамтран ажиллана. Мөн хөнөөлт шавж, ой, хээрийн түймэртэй тэмцэж, шаардлагатай материал, техник хэрэгслээр хангах, хүний нөөцийн чадавхыг дээшлүүлэх, ойн түймрээс урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр шинжлэх ухаан, байгаль орчны судалгаанд тулгуурлаж дэвшилтэт арга барил нэвтрүүлсэн БНТУ-ын туршлагыг Монгол Улсад нэвтрүүлэхээр тохиролцлоо.

Монгол Улсын Орхоны хөндийн байгалийн цогцолборт газрын хамгаалалтын захиргаа болон Бүгд Найрамдах Турк Улсын Сакаръя Мейдан Мухаребеши үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн хооронд эгч дүү цэцэрлэгт хүрээлэнгийн харилцаа тогтоох тухай Харилцан ойлголцлын санамж бичиг байгууллаа. Тусгай хамгаалалттай газар нутгийн менежмент, байгалийн нөөцийг хамгаалах, экологийн нөхөн сэргээлт, уур амьсгалын өөрчлөлтийн урт хугацааны хамтарсан судалгаа, мониторинг хийх, эко аялал жуулчлал, экологийн боловсролыг дэмжих, байгалийн цогцолборт газруудын менежмент, үйл ажиллагааны хүрээнд туршлага хуваалцах, чадавхыг нэмэгдүүлэх чиглэлээр хамтран ажиллана.

Уул уурхайн салбарт хамтран ажиллах тухай Монгол Улсын Аж үйлдвэр, эрдэс баялагийн яам, Бүгд Найрамдах Турк Улсын Эрчим хүч, байгалийн нөөцийн яам хоорондын эрмэлзлийн бичиг байгууллаа. Нүүрс олборлолт, цэвэр нүүрсний технологи, уурхайн аюулгүй ажиллагаа зэрэг чиглэлээр мэдлэг, технологи, туршлага солилцон, хамтарсан төсөл, салбарын чадавхыг бэхжүүлнэ.

Хамтын ажиллагааны тухай Монгол Улсын Зам, тээврийн яам, Бүгд Найрамдах Турк Улсын Тээвэр, дэд бүтцийн яам хоорондын Харилцан ойлголцлын санамж бичиг байгууллаа. Европын орнуудаас БНТУ-аар дамжин Монгол Улс руу болон эсрэг чиглэлд төмөр замын ачаа тээврийн шинэ урсгал нээх боломжийг судална. Монгол Улсын төмөр замын тээврийн салбарт хэрэгжиж буй болон хэрэгжих бүтээн байгуулалтын төсөлд хамтрах, төмөр замын олон улсын коридоруудыг хөгжүүлэхэд туршлага, мэдээлэл солилцох боломж бүрдэнэ.

Өрсөлдөөний бодлогын салбарт хамтран ажиллах тухай Монгол Улсын Монополын эсрэг газар болон Бүгд Найрамдах Турк Улсын өрсөлдөөний байгууллага хоорондын санамж бичиг байгууллаа. Өрсөлдөөний чиглэлээрх хууль тогтоомжийн хүрээнд туршлага, мэдээлэл солилцож, албан хаагчдыг чадавхжуулан, харилцан мэргэжилтэн солилцоно.

Монголын үндэсний олон нийтийн радио, телевиз болон Туркийн радио, телевизийн корпорац хоорондын радио, телевизийн салбарын хамтын ажиллагааны тухай протокол байгууллаа. Харилцан нэвтрүүлэг, сайн туршлага солилцох, уран бүтээл хамтран туурвих, хоёр улсын талаарх мэдлэгийг нэмэгдүүлж, соён гэгээрүүлэх чиглэлээр хамтран ажиллана. Мөн улс орны түүхэн үйл явдлын баримт, архивыг сэргээж, олон нийтийн хүртээл болгоно.

Эрүүл мэнд, анагаахын шинжлэх ухааны салбарт хамтран ажиллах тухай Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр байгууллаа. Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн хангамжийг нэмэгдүүлэх, өвчин эмгэгийн хамтарсан оношилгоо хийх, туршлага солилцох, хамтран төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлэх чиглэлээр хамтарна.

Хоёр улсын хамтын ажиллагааны түүх

Хоёр улс 1969 оны 6 сарын 24-нд дипломат харилцаа тогтоожээ. Ийнхүү 1990-ээд оны ардчилал шинэчлэлээс хойш бүхий л салбарын харилцаа өргөжин тэлж, харилцааны түвшин ахисан. 1996 онд Улаанбаатарт, 1997 онд Анкарад тус тус элчин сайдын яамаа нээж байв. 30 гаруй жилийн хугацаанд өндөр, дээд түвшний айлчлалуудын давтамж олон байсан.

Айлчлалууд

1998 болон 2004 онд Ерөнхийлөгч Н.Багабанди, 2006 онд Ерөнхий сайд М.Энхболд, 2013 онд УИХ-ын дарга З.Энхболд, 2018 онд УИХ-ын дарга М.Энхболд, 2022 онд УИХ-ын дарга Г.Занданшатар нар БНТУ-д айлчилж байв. Харин 1995 онд Ерөнхийлөгч С.Демирел, 2002 онд Ерөнхийлөгч А.Н.Сезер, одоогийн Ерөнхийлөгч Р.Т Эрдоан Ерөнхий сайд байхдаа 2005 болон 2013 онд манай улсад айлчилж байжээ.

Улс төрийн ахиц дэвшил

2004 онд 2 талын хоорондын харилцаа иж бүрэн түншлэлийн түвшинд хүрч байсан. 2011 оны гадаад бодлогын үзэл баримтлалдаа нийт 6 улс, холбоог 3-дагч хөрш хэмээн нэр заан дурдсаны нэг нь БНТУ. 2023 онд МУ гадаад харилцааны сайдын түвшинд 31 жилийн даргаа МУ-ын Гадаад харилцааны сайд Батцэцэг БНТУ-д айлчилж байв. 2024 онд стратегийн түншлэлд хүрлээ.

2023 оны худалдааны нийт эргэлт 99 сая ам.доллар байгаагийн 2.996 сая ам.доллар нь экспорт, 96.1 сая ам.доллар нь импорт юм.