Зөвшөөрлийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг УИХ-д өргөн барьж, Эдийн засгийн байнгын хороо дэмжсэн байна. Чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар энэ баасан гарагт хэлэлцэхээр товложээ.

Тэгвэл уг хуулийн төсөлтэй холбоотойгоор өнөөгийн нөхцөл байдлыг иргэдийн тохиолдлуудаас танилцуулъя.

Хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж буй хуулиар Зөвшөөрөл олгох шат дамжлага, шийдэх хугацаа:

• Байгаль орчны чиглэлээр 9 баримт бичиг олгохдоо 42 шат дамжлага дамжуулан, 22 хоногт шийднэ.
• Соёл, боловсролын чиглэлээр 20 баримт бичиг олгохдоо 80 шат дамжлагаар явуулж, 58 хоногт шийднэ.
• Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн чиглэлээр 19 баримт бичиг олгохдоо 138 шат дамжлага дамжуулан, 60 хоногт шийднэ.
• Эрүүл мэндийн чиглэлээр 33 баримт бичиг олгохдоо 126 шат дамжлагар 40 хоногт шийднэ гэж уг хуульд тусгасан байна.

Гутлынхаа улыг ханзартал гүйж, дансан дахь мөнгөө дуустал хөөцөлдсөний эцэст зөвшөөрлөө яаж ийгээд авна. Гэвч бичиг цаас ингээд дуусахгүй. Гэрээ, бүртгэл, дүгнэлт, гэрчилгээ, лиценз гэх мэт өөр нэртэй баахан цаас ар араасаа хүлээж байдаг. Ийм 10 янзын бичиг баримт байдаг. Энэ бичиг цаасны тухай Зөвшөөрлийн тухай хуульд заагаагүй ч байгууллагууд дүрэм, журам гаргаад, ийм бичиг цаас бүрдүүлэхээс өөр аргагүй болгочихдог.

• Дамдинбазар овогтой Цэрэннамжил, Увс аймгийн Улаангом сумын 5-р багт оршин суугч. Би шинээр ТББ болон ХХК нээх зорилгоор Увс аймаг дахь улсын бүртгэлийн хэлтсийн ахлах н.Бурмаагаас бүрдүүлэх бичиг баримтын жагсаалтыг анх авсан. Хуулийн дагуу бичиг баримтаа бүрдүүлээд очтол ахлах Бурмаа амарсан тул эд хөрөнгийн бүртгэгч н.Ариунаа гэдэг хүнд материалаа хүлээлгэн өгөөрэй гэсэн. Би долоодугаар 25-нд заасан хугацаанд бичиг баримтаа алдаагүй бүрэн өгсөн. Хуулийн дагуу ажлын 2 хоногт миний гэрчилгээ гаргаж өгнө гэсэн боловч ой баяр наадам холбоотой шалтгаанаар хойшлогдсон. Би энэ хугацаанд дараах шалтгаанаар 4-5 удаа дуудагдсан. Үүнд тусгай зөвшөөрөлтэй үйл ажиллагаа явуулах зүйлс тусгагдсан гэдэг нэрийдлээр мөн программд миний үйл ажиллагааны чиглэлүүдийг шивж оруулах гэхээр код байхгүй гэсэн шалтгаан хэлсэн. Би хэлсний дагуу өөрийн чадах хэмжээндээ материалаа засаж сайжруулж өгсөн. Уг нь би улсын бүртгэлийн сайтаас тусгай зөвшөөрөл шаардахгүй үйл ажиллагаа сонгож дүрмээ анх боловсруулсан боловч ажлаа мэддэггүй төрийн албан хаагчаас болж, цаг хугацаа, зардал чирэгдлээр удаа дараа намайг хохироосон.
• Мал эмнэлгийн ерөнхий газраас олгодог "Малын эм эмнэлгийн хэрэгсэл импортлох тусгай зөвшөөрөл" авахын тулд өмнө нь 6 төрлийн баримт бичиг бүрдүүлдэг байсан бол 2024 оны 10 сараас эхлэн 10 төрлийн баримт бичиг бүрдүүлдэг болж шаардлага нь улам чангарсан байна. 024 онд бий болсон өөрчлөлтөөр энэ тусгай зөвшөөрлийг авахын тулд 130 м/кв-аас багагүй талбайтай оффис, агуулахтай, эм хадгалах зориулалтын тавиур, суурь, цахилгаан жин, эм биобэлдмэл хадгалах зориулалтын тохируулгатай хөргөгч, термометр, гигрометр, компьютер зэрэг тоног төхөөрөмжөөр хангагдсан байх ба үйл ажиллагааны цар хүрээтэйгээ уялдуулан хөргөх камер, ачаа зөөх механикжсан хэрэгсэлтэй байх шаардлага тавигдаж байгаа нь шинээр бизнес эхлэх гэж байгаа залуучуудад ямар ч боломжгүй болгож байна. Иймээс малын эм, эмнэлгийн хэрэгсэл имторлох тусгай зөвшөөрлийг бүрдүүлэх баримт бичгийг жагсаалтыг цөөлж шинээр бизнес эрхлэгчдэд боломж бүрдүүлж өгнө үү. 
• Дугуй засвар нээхэд бараг авто сервисийн төв нээх дайны баахан стандарт нэхдэг. Газрын гэрчилгээ байх ёстой, дотроо ариун цэврийн өрөө, халуун хүйтэн ус гээд боломжгүй олон шаардлагууд бий. Тэрний оронд зөвшөөрөл хүсэхгүй байсан нь амар. 
• Гадаад оронд ажиллаж байсан үйлдвэрийн загвар, хийж байсан бүтээгдэхүүн сэлтээ Монголд хийх гэсэн иргэд мухардалтай тулгарч, хүнд суртал, дарамт шахалтаас залхаж байна. Ухаалаг угаалгын газрууд, шахмал түлшний өөр загварууд, үйлдвэр үйлчилгээний чиглэлийнхэн гээд шинэ төрлийн бизнес эрхлэх сэдэлтэй залуус уг нь олон болсон .Даанч "Байсхийгээд л Мэргэжлийн хяналт, татвар, даатгалынхан нь акт тавиад ороод ирдэг. Ажлаа бүтээхийн тулд гар хүндрүүлэхэс өөр аргагүй. Танил талгүй бол ямар ч ажил бүтдэггүй" гэх нийтлэг асуудал ярьдаг.
• Иргэн Д. найман нэрийн хүнсний дэлгүүр ажиллуулах зөвшөөрөл авахын тулд найман сар зарцуулжээ. Тэрээр 10 гаруй төрлийн бичиг баримт бүрдүүлсэн бөгөөд цахим үйлчилгээ хөгжсөн ч зарим бичиг баримтыг цаасаар авчрахыг шаардсан байна. Хайран бензин, цагаа шатаадаг ийм бичиг баримтуудыг цуцлах ёстой.  Харин бизнесийн орчинд өргөн чөлөө тавиад, удирдах боломж олгох ёстой. Хууль батлах явцдаа энэ өргөн чөлөөг аль болох үлдээх, өөр өөрийн онцлогоор өрсөлдөх боломжийг бизнес эрхлэгчдэд гаргаж өгөх ёстой. Гэтэл хууль батлагдсаны дараа аль нэг агентлагийн дарга, сайд хуульчлах шаардлагагүй гэж үзсэн зөвшөөрлүүдийг журамлачихдаг. Хуулиас илүү өндөр торгуультай болгочихдог. Эргээд нэг агентлагийн даргын үзэмжээр, бизнесийн өргөн чөлөөгөөр биш, нарийхан хонгилоор хоорондоо өрсөлдөх болоод байна. Ийм журам, заавруудыг өөрчлөх, цуцлах хэрэгтэй. Хуульд түүнийгээ “Ямар нэг журмаар зохицуулахгүй” гэж зааж өгөх ёстой юм шиг байна.
• Цахимаар компани байгуулах гээд маш олон удаа хүсэлт илгээлээ. Нэр баталгаажуулж авах гэж бараг хагас жил хүсэлт илгээсэн нэр шалгахаар боломжтой байна гэчихээд татгалзана ямар ойлгомжгүй юм бэ?Арай гэж боломжтой нэр олоод компани нээх хүсэлт илгээх гэсэн чинь \"шоппинг\" гэдгийг нь \"соппинг\" гээд буруу биччихсэн бас араас нь утсаар ярьж ажил болж засуулсан. Тэгээд дахиад хүсэлтээ эхнээс нь бичээд бүх материалаа дахиж оруулаад хүсэлт илгээсэн чинь хаягийн мэдээлэл баталгаажуул гэнээ
• ХАБЭМ төв нь ЗГ гаргасан хувь хүн хуулийн этгээдэд бизнесийн таатай орчинг бүрдүүлж, олон зөвшөөрөл гэрчилгээг хүчингүй болгож байгууллагад бизнесээ хийхэд таатай болгож ажилж байгаа гэсэн мөртлөө сургалтын үйл ажиллагаагаа эхлүүлэх гээд бичиг баримтуудаа бэлдээд, хөтөлбөрөө боловсруулаад өгөх гэхэд бичиг баримт хүлээж авах болоогүй байгаа. Гээд авахгүй байна. ГБХНХЯамны харьяа ХАБЭМ Төв нь зөвшөөрөл олгож байж үйл ажиллагаагаа явуулах ёстой болчоод байна. Иймд хэр хугацаанд хүлээх вэ?
• И-бизнес платформоор хуулийн этгээд байгуулах хүсэлт өгсөн гэтэл нэхэмжлэх нь идэвхжихгүй байх юм. 48 цагийн дотор төлбөрөө төлөх талаар мэдэгдэл хүлээн авсан. Яах ёстой вэ?